Bulanık mantık, klasik Boole mantığının bir uzantısı olup, doğru ve yanlış arasında ara doğruluk değerleriyle muhakeme yapmayı mümkün kılar. İnsan mantığının belirsizlik, kesin olmama ve muğlaklık gibi özelliklerini matematiksel olarak modelleyerek, katı ikili üyelik yerine bulanık kümelere dereceli üyelik sağlar. Bu yönüyle, bulanık mantık katı mantık sistemlerinden ayrılır ve sınırları net olmayan, karmaşık ve tam tanımlanmamış problemlerin modellenmesinde esnek ve nüanslı bir yaklaşım sunar.
Kullanım alanları ve örnekler
Bulanık mantık; endüstriyel kontrol (sıcaklık düzenlemesi, motor hızı), otomasyon (akıllı klima, çamaşır makineleri), desen tanıma, çok kriterli karar verme ve uzman sistemlerde yaygın olarak kullanılır. Örneğin, otomotiv iklimlendirmesi "biraz sıcak" veya "çok soğuk" gibi bulanık kriterlere göre kabin sıcaklığını ayarlayarak kullanıcı konforunu artırır.
Başlıca yazılım araçları, kütüphaneler, çerçeveler
Başlıca araçlar arasında MATLAB'ın Fuzzy Logic Toolbox'ı, Python için scikit-fuzzy, FuzzyLite, Java için jFuzzyLogic ve LabVIEW’e entegre modüller yer alır. Bu araçlar, endüstriyel ve araştırma uygulamalarında bulanık sistemlerin geliştirilmesini, simülasyonunu ve entegrasyonunu sağlar.
Son gelişmeler, evrimler ve eğilimler
Bulanık mantık, özellikle sinir ağları ile bulanık mantığın birleştiği nöro-bulanık sistemler ve otonom sürüş ile IoT için adaptif sistemlerde makine öğrenimiyle bütünleşerek evrilmektedir. Son araştırmalar, bulanık kuralların otomatik optimizasyonu ve işbirlikçi robotik veya yapay zekâ destekli tıbbi tanı gibi yeni alanlardaki uygulamalarına odaklanmaktadır.